نجوم وفضا

فضاپیمای ویجر1 که لقب تنهاترین و دورافتاده‌ترین ابزار دست‌ساز بشر را یدک می‌کشد، رکوردی جدید را در سفر 33 ساله خود به به ثبت رسانده و در فاصله 17.4 میلیارد کیلومتری، می‌رود تا از منظومه شمسی خارج شود.

به گزارش بی‌بی‌سی، ویجر1 که اکنون 17.4 میلیارد کیلومتر از زمین دور شده، موفق به ردیابی تغییرات مشخصی در جریان ذراتی شده است که آن را احاطه کرده‌اند. این ذرات که از خورشید سرچشمه می‌گیرند، دیگر به سوی خارج سامانه خورشیدی در حرکت نیستند؛ بلکه حرکت آنها به اطراف متمایل شده و این بدان معنی است که ویجر1 تا فضای میان‌ستاره‌ای در خارج از سامانه خورشیدی تنها چند قدم دیگر فاصله دارد.

ادوارد استون از دانشمندان پروژه ویجر با تمجید از این فضاپیما و اطلاعاتی که با گذشت 33 سال از آغاز فعالیتش همچنان به زمین ارسال می‌کند، گفت: «زمانی که ویجر1 به فضا رفت، تنها 20 سال از سن فعالیت‌های فضایی می‌گذشت و از این رو هیچ پایه و اساسی برای این‌که بفهمیم این فضاپیما تا کی دوام خواهد آورد، وجود نداشت. حتی نمی‌دانستیم دورترین فاصله‌ای که ویجر1 می‌تواند به آن برسد، کجاست. اما اکنون می‌دانیم که در حدود پنج سال دیگر، از سامانه خورشیدی خارج خواهد شد».

ویجر1 در پنجم سپتامبر 1977 و خواهر این فضاپیما، ویجر2 یک ماه پیش از این تاریخ، یعنی در 20 آگوست همان سال به فضا پرتاب شدند. نهایی‌ترین هدف ناسا از پرتاب این دو فضاپیما مطالعه بر روی سیاره‌های دور دستی مانند مشتری، زحل، اورانوس و نپتون بود؛ ماموریتی که در سال 1989 یعنی 12 سال پس از تاریخ پرتاب به پایان رسید.

پس از آن این دو فضاپیما راهی خارج سامانه خورشیدی شدند و تاکنون این دو فضاپیما به پشتوانه بسته‌های سوختی رادیواکتیو توانسته‌اند به فعالیت خود و ارسال اطلاعات به زمین ادامه دهند. فاصله بسیار طولانی این فضاپیما تا زمین به این معنی است که از زمان ارسال یک پیام رادیویی تا دریافت آن در زمین 16 ساعت زمان سپری خواهد شد.

اطلاعاتی که به تازگی از این فضاپیما به زمین رسیده نیز نشان می‌دهد بادهای ذرات خورشیدی که همیشه حرکتی مستقیما رو به خارج داشته‌اند، اکنون به حرکت در این جهت خاتمه داده و به اطراف حرکت می‌کنند و این به آن معنی است که ویجر1 به انتهای دنباله هلیوسفر یا خورشیدکره که شکلی مشابه دنباله‌دارها دارد، رسیده است.

این پدیده در نتیجه مقاومت بادهای خورشیدی در برابر فوران موادی شکل می‌گیرد که از سوی ستارگان دیگر در جریانند. مرز میان این دو جریان لبه اصلی سامانه خورشیدی است که ویجر1 با عبور از آن به فضای بی‌نهایت میان‌ستاره‌ای خواهد رسید.